'Naar de hele mens kijken, dat kenmerkt de verpleegkundig specialist'

Tom van Hengel is sinds dit jaar voorzitter van de Vakgroep verpleegkundig specialisten ggz binnen Yulius. Hij heeft deze positie overgenomen van René van der Snoek. Van Hengel wil – net zoals zijn voorganger heeft gedaan – de positie van het beroep verpleegkundig specialist versterken. 

“René heeft de rol langdurig vervuld en veel betekend voor de ontwikkeling en positionering van de verpleegkundig specialist ggz binnen en buiten Yulius”, vertelt Van Hengel (rechts op de foto). “Voorbeelden daarvan zijn het realiseren van de voorschrijfbevoegdheid en de mogelijkheid om als zorgverantwoordelijke in het kader van de Wet verplichte ggz te fungeren.”

De functie van verpleegkundig specialist ggz wordt tegenwoordig zeer serieus genomen. Van Hengel: “Dat is mede dankzij René. Als vakgroep mogen we hem daarvoor erkentelijk zijn. Voor mij persoonlijk geldt zelfs dat René mijn inspiratiebron is geweest om aan de opleiding tot verpleegkundig specialist te beginnen. Ik was toen verpleegkundige in de kliniek en zag René daar aan het werk met cliënten.”

(De tekst gaat verder onder de foto.)

Duidelijke plek
Yulius telt tegen de veertig verpleegkundig specialisten, inclusief de continu vijf à acht die in opleiding zijn. Zij werken in uiteenlopende aandachtsgebieden door de hele organisatie heen. Van Hengel: “Lange tijd was onze plek niet zo duidelijk. Inmiddels weten de meeste collega’s – en in toenemende mate ook de buitenwereld – dat wij bevoegd zijn om als zelfstandig regiebehandelaar op te treden in veel situaties. We stellen diagnoses, geven vorm aan behandelingen en schrijven medicatie voor.”

Op de vraag hoe het beroep zich dan onderscheidt van psychiater of psycholoog, legt Van Hengel uit: “De psychiater focust vooral op medische aspecten, de psycholoog op het gedrag en wij op het omgaan met de gevolgen van de stoornis in het leven. Er is uiteraard overlap tussen deze posities. Als een hulpvraag of casus complex is, trekken we samen op. Maar wij mogen als verpleegkundig specialist in principe veel zelf doen, zolang we onszelf bekwaam achten. Ik zou graag zien dat wij met zelfvertrouwen dat terrein daadwerkelijk nog meer gaan pakken.”

Als belangrijke meerwaarde van de verpleegkundig specialist ziet Van Hengel het vermogen om de relatie met de cliënt vorm te geven. “Wij komen vanuit het verpleegkundige beroep. We pakken op enig moment in onze loopbaan de ‘cure’ erbij, maar zonder de ‘care’ los te laten. Naar de hele mens en zijn situatie blijven kijken, aanvoelen welke aandacht en uitleg nodig is: dat kenmerkt naar mijn idee bij uitstek de verpleegkundig specialist.”

Uitdagingen
De vakgroep houdt elk kwartaal een bijeenkomst waarin wordt gesproken over onder meer ontwikkelingen in het vakgebied, strategie en positionering en scholing. Een officiële positie als adviesorgaan binnen Yulius, zoals de medische staf deze heeft, kent de vakgroep van verpleegkundig specialisten (nog) niet. Yulius is wel bezig met het vormen van een multidisciplinaire staf, waarin de verpleegkundig specialist ggz vertegenwoordigd is.

De ggz staat de komende jaren voor diverse uitdagingen, waaronder personele tekorten. Van Hengel: “Dit vraagt om intelligente oplossingen en outside-the-box denken, waarin de verpleegkundig specialist ggz vanwege diens veelzijdigheid en wetenschappelijke basis naar mijn idee nog nadrukkelijker positie kan innemen binnen de organisatie.”