De beschermd wonen-locatie De Volgerlanden van Yulius heeft afgelopen zaterdag als afsluiting van de Week van de Psychiatrie een boeiende bijeenkomst gehouden om belangstellenden wat meer te vertellen over de psychiatrie en de locatie in Hendrik-Ido-Ambacht. Tijdens de bijeenkomst kwamen zowel medewerkers als patiënten aan het woord. Ook was er een optreden van toneelgroep De Vloer op.

Ruim dertig belangstellenden waren naar de bijeenkomst gekomen, onder wie medewerkers, familie, cliënten en bewoners uit de buurt. Manager zorg Ernst Schotting bracht in zijn welkomstwoord naar voren dat psychiatrie een containerbegrip is. “Voor veel mensen is het ver van hun bed. Zij hebben er geen beeld bij. Als je in het ziekenhuis ligt, staat iedereen klaar met een fruitmand of bloemen. In de psychiatrie is dat niet zo. En iedereen kan binnen de kortste keren psychiatrisch patiënt worden. Je maakt iets vervelend mee, je kunt het niet verwerken en je bent zomaar patiënt. De Week van de Psychiatrie is bedoeld om hiervoor aandacht te vragen, om het stempel weg te nemen en een beeld te schetsen van de psychiatrie.”

Positiviteit
In een video kwam een aantal bewoners van De Volgerlanden aan het woord. Zij noemden de beschermd wonen-locatie in Hendrik-Ido-Ambacht een ‘fijn thuis’ en een ‘belangrijk vangnet’. “De beschermd wonen-locatie heeft letterlijk mijn leven gered,” zei een van de bewoners die kampt met psychoses onomwonden. Een andere bewoner benadrukte dat er binnen De Volgerlanden heel veel positiviteit is. “We doen veel leuke dingen: uitstapjes, toneel, een beauty-middag of wandelen in de natuur. Het is niet alleen ellende in de wereld.”

Grote invloed
In zijn presentatie ging coördinerend begeleider Martin de Vlieger vervolgens in op de aard van psychiatrische aandoeningen. “De exacte oorzaak van een psychiatrische aandoening is veelal niet aanwijsbaar, in tegenstelling tot de meeste lichamelijke aandoeningen. We weten dat het brein erbij betrokken is, maar het is geen exacte wetenschap. Je kunt bijvoorbeeld ook psychoses krijgen bij nierfalen. We spreken van een psychiatrische aandoening als er problemen zijn met cognitieve functies, emoties of gedrag. Deze kunnen een psychische of biologische oorzaak hebben of zich hebben ontwikkeld door vervelende gebeurtenissen. Het gaat altijd gepaard met grote invloed op het dagelijks leven en een hoge lijdenslast en zorgt voor ontregeling van het normaal menselijk gedrag.”

Tijd en aandacht
Martin vroeg in zijn presentatie begrip voor psychiatrische patiënten. “We zijn allemaal wel eens somber. Dat is heel menselijk. Het wordt een probleem als deze gevoelens uit balans raken op zo’n manier dat hulp nodig is om hieruit te geraken. En iedereen heeft in zekere zin wel eens een soort van psychose. Pas dacht ik mijn dochter te horen roepen van boven, terwijl ze met haar moeder uit logeren was. Dat is geen psychische aandoening. Het wordt pas een aandoening als geluiden veranderen in stemmen en denkbeelden in wanen. En als je er zelf of je omgeving last van krijgt. Als iemand met een psychose in het nieuws komt, is dat altijd negatief. Dat is eng. Het heeft echter altijd een achtergrond. Het begrip daarvoor vergt tijd en aandacht. Als iemand als een malloot om een tafel staat te dansen, zou zo iemand best eens allergisch kunnen zijn voor een wesp. Op afstand zie je dat niet. Wij zeggen dan ook nooit tegen bewoners: ‘Je ziet, hoort, ruikt, voelt of proeft iets wat er niet is, maar je ziet, hoort, ruikt, voelt of proeft iets wat anderen niet zien, horen, ruiken, voelen of proeven…”

Kliniek en woonvorm
Tot slot ging Martin in op de rol van de psychiatrische kliniek in vergelijking met de psychiatrische woonvormen, zoals De Volgerlanden. Bij de kliniek kan de patiënt tot rust komen, wordt een diagnose gesteld, is er ruimte voor gesprek en nabijheid, wordt medicatie ingesteld, worden de dagstructuur en het dag- en nachtritme hersteld en wordt de patiënt voorbereid op terugkeer naar de samenleving of andere hulpverlening. Bij een woonvorm wordt structuur en nabijheid geboden, worden problemen gesignaleerd, wordt geschakeld met behandelaren of andere hulpverleners en evenals in de kliniek wordt de patiënt voorbereid op terugkeer naar de samenleving. En dat laatste is volgens Ernst Schotting een belangrijk verschil met vroeger: “In het verleden was de vraag hoe een patiënt uit de samenleving te halen, tegenwoordig is de vraag juist: ‘hoe kan een patiënt functioneren in de samenleving”.

Optreden
En toen was het tijd voor een optreden van toneelgroep De Vloer op. Onder leiding van Rebecca Maduro voerden vier cliënten verschillende korte toneelstukjes op. De gespeelde situaties zorgde voor veel hilariteit. “Waarom heb je zo’n grote mond,” zei de een. “Omdat je het verdient,” zei de ander. En bij de kapper besloten de twee dames elkaars haar te doen om de wachttijd te bekorten.

Welkom
In zijn slotwoord wees Ernst Schotting nog op de fondswerving voor een duo-fiets en riep hij aan de hand van een aantal voorbeelden de aanwezigen op om na te denken over een baan of vrijwilligerswerk in de psychiatrie. “Het afwisselende programma van vanmiddag staat symbool voor de diversiteit van het vak. Het is hier geen kommer en kwel. Er zijn zoveel leuke en inspirerende momenten. Mensen kunnen hier altijd laagdrempelig langskomen om zich te oriënteren. Je bent van harte welkom!”