Conscious Discipline maakt van Yulius-school een 'positieve familie'

Overprikkeld, boos, of uit contact? Dan ben je in een ‘rode breinstaat’. Zit je in blauw, dan ben je nog steeds boos of verdrietig, maar ga je wel op zoek naar de oorzaak en naar verbinding. In groen word je je bewust van wat dit je heeft geleerd en van daaruit kun je weer verder. “Met de methode Conscious Discipline krijgen leerlingen aan de hand van kleuren inzicht in de werking van hun eigen brein”, vertelt Christiaan Baarsma, schoolcoach bij Yulius Onderwijs.

“Niet alleen helpt dit bij het ontwikkelen van sociaal-emotionele vaardigheden, ze vinden het nog leuk ook.” Baarsma is in Amerika geschoold in dit systeem voor emotieregulatie en past het steeds breder toe. Het Discovery College in Barendrecht (voor voortgezet gespecialiseerd onderwijs) ging er als eerste Yulius-school mee van start. Inmiddels maakt de vijfde Yulius-school ermee kennis én wordt Baarsma steeds vaker gevraagd om andere scholen, ook in het reguliere onderwijs, bekend te maken met wat Conscious Discipline is.

Wat is het geheim?
Baarsma: “Je leert een eenvoudig model met drie ‘breinstaten’ op jezelf toe te passen. Zo krijg je het inzicht welk deel van je hersenen – met bijbehorende kleur – actief is wanneer je bij jezelf bijvoorbeeld weerstand of boosheid ervaart. Dit helpt de leerlingen om zichzelf te reguleren en om weer bij de vaardigheden te kunnen komen waarin je kunt leren. In Conscious Discipline noemen we dit: in groen zijn. Leerlingen zijn in staat te vertellen waar ze in het proces zitten.”

Door het afleggen van de weg van rood naar groen, kan worden voorkomen dat innerlijke onrust leidt tot externe conflicten, bijvoorbeeld tussen leerling en docent. “Er zijn nu minder incidenten dan voorheen”, zegt Baarsma. “Dat is natuurlijk mooi, maar het doel ligt veel dieper. Vroeger werden leerlingen ‘extern gemotiveerd’ door straffen en belonen. Nu stimuleren we de innerlijke motivatie om jezelf te veranderen, in plaats van de ander, of de omstandigheden.”

Christiaan Baarsma: “De hele school wordt steeds meer een positieve, gezonde leergemeenschap.” (De tekst gaat verder onder de foto.)

Safe place
Zo leren de leerlingen om zelf veiligheid te creëren, verbinding te leggen en conflicten op te lossen. Baarsma: “Stijgende emotionele intelligentie verandert uiteindelijk de cultuur op de hele school. Het wordt een positieve, gezonde leergemeenschap, die we binnen Conscious Discipline de ‘School Family’ noemen. Dit komt leerprestaties ten goede en geeft leerlingen meer kansen en mogelijkheden bij hun persoonlijke ontwikkeling.”

In de ‘safe place’ die elk klaslokaal heeft, kan een leerling zelf van rood in groen proberen te komen. Lukt dat niet, dan kan hij of zij op het Discovery College – na overleg tussen leraar en leerlingcoach – even de les uit voor een bezoek aan de Verbindingsklas. Dit lokaal, ingericht volgens de fases en kleuren van Conscious Discipline, is altijd door coaches bemenst tijdens lesuren. Samen met de coach, of zelf, kiest de leerling in welke kleurzone hij of zij begint. De coach kiest een benadering: de leerling even met rust laten, een ademhalingsoefening doen, praten of afspraken maken. Naarmate de spanning daalt, schuift de leerling op, totdat hij of zij vanuit het groen weer naar de les kan.

U zit niet in groen…
Er zit nog een ander groot voordeel aan Conscious Discipline, schetst Baarsma. “Doordat leraren eerst de methode aanleren, kunnen zij die ook op zichzelf toepassen. Want het mag dan zo zijn dat leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs bovengemiddeld veel emotionele bagage met zich meedragen, ook elke docent is gevormd door zijn of haar verleden en ervaringen. En ook zij gaan herkennen wat het met hén doet wanneer bijvoorbeeld een leerling in de weerstand zit. Dat helpt mee om zelf in het groen te komen, of blijven.”

Conscious Discipline is geen lespakket of theoretisch plan, maar een makkelijk toe te passen methode voor alledaags innerlijk bewustzijn. Baarsma: “Conscious Discipline is wetenschappelijk gefundeerd en kent een diepere gelaagdheid en een set ‘tools’ voor leraren en coaches, maar de leerlingen hoeven alleen de basis te kennen om het te kunnen gebruiken. Hoe jong ze ook zijn, ze kunnen vaak precies aanwijzen waar in hun brein ze zitten. Ze gaan het ook bij een ander herkennen, ook bij mij. Ik hoor weleens ‘meneer, volgens mij zit u niet in het groen vandaag’.”

Hieronder een schematische weergave van de drie breinstaten uit Conscious Discipline.